ဘာ ျပ င္ မွာ လဲ ေဒၚ ေ အာင္ ဆ န္း စု ၾကည္

(ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ ့ဆရာၾကီးေလသံကိုနည္းနည္းသည္းခံရတာလြဲရင္ဖတ္ဖို ့သင့္တဲ့ေဆာင္းပါးတပုဒ္ပါ။ ဆရာၾကီးေလသံေပါက္ရတာလည္း ဟန္တင္ေအာင္ ဆုိေတာ့ ဟန္တင္တန္ ရဲ ့ဆရာမို ့ထင္ပါရဲ ့။)

ဟန္တင္ေအာင္

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာတာနဲ႔အမွ် အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖုိ႔လုုိတယ္ဆုုိတဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ရဲ႕ေျပာဆုုိခ်က္ကလဲ က်ယ္ေလာင္လာတဲ့သေဘာရွိတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ႏုုိင္ပါ့မလား မေဆြးေႏြးခင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္ဒီ ဘယ္အတုုိင္းအတာထိ အမတ္ေနရာ ႏုုိင္မလဲဆုုိတာ အရင္ စဥ္းစား ဖိုု႔လုုိတယ္။

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လစ္လပ္တဲ့ အမတ္ေနရာ ၄၈ ေနရာလုုံးျပိဳင္မဲ့ပါတီၾကီးဆုုိလုုိ႔ ၾကံ့ဖြံ႔ပါတီနဲ႔ အန္အယ္ဒီသာရွိပါတယ္။ လစ္လပ္သြားတဲ့ အမတ္ေနရာေတြဟာ ၾကံ့ဖြံစည္းရုုံးထားတဲ့ မဲဆႏ ၵနယ္ေတြျဖစ္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကံ့ဖြံ႕ပါတီဘက္ကလဲ သူ႔မဲဆႏၵနယ္ေတြ လက္မလြတ္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစုုံနဲ႔ (မတရားနည္းျဖစ္ ဖိုု႔မ်ားတယ္) ႏုုိင္ေအာင္ ၾကိဳးစားမွာျဖစ္တယ္။ ညစ္ပတ္မႈကင္းျပီး သမာသမတ္ ရွိတဲ့ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ ပြဲမ်ိဳးစသာဆုုိရင္ ေဒၚစုုအရွိန္အ၀ါနဲ႔ အန္အယ္ဒီဘက္က အမ်ားစုုႏုုိင္မွာ မုုခ် ဧကန္ ပါ။

ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၀ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲအေတြ႔အၾကံဳအရ လြတ္လပ္ျပီး မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆုုိတာ ဘာလဲ။ ဘယ္ေပတန္နဲ႔ တုုိင္းမလဲဆုုိတာက အေရးၾကီးတယ္။ အေနာက္ႏုုိင္ငံေတြဘာေျပာေျပာ ဒီအစိုုးရဟာ သူ႔ကုုိယ္ပုုိင္ ေပတန္ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆုုိင္ရာ ဥပေဒအဖြဲ႔အစည္းေတြကုုိ ဖင္ခုုထုုိင္ထားတဲ့ အစိုုးရဆုုိတာ မေမ့ဖိုု႔လုုိတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဂ်ပုုိးကုုိလိပ္ျဖစ္ေအာင္ လုုပ္ခဲ့တဲ့ သာဓကေတြရွိ တယ္။ ႏုုိင္သူေတြ ရွဳံးခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ ရွိတယ္။
 ဒါေၾကာင့္ အန္အယ္ဒီ အလြယ္တကုူ ႏိုုင္မလားဆုုိတာ စိတ္ကူးယဥ္လုုိ႔မရ။ ႏုုိင္ျပီဆုုိဦးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ ေျပာခြင့္ရွိမလဲဲပါ တြက္ၾကည့္ဖိုု႔လုုိတယ္။

 ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဆုုိတာ

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဆုုိတာ ၂၀၁၀ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုုိင္ရျပီး အေျခခံဥပေဒ အရ   ျပည္ေထာင္စုု၀န္ၾကီး ျပည္ေထာင္စုု ဒုု၀န္ၾကီး ျဖစ္သြားသူေတြ၊ သမၼတ ဒုုသမၼတ ျဖစ္သြားသူေတြေၾကာင့္ လစ္လပ္သြားတဲ့ အမတ္ေနရာေတြအတြက္ သီးသန္႔ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္တဲ့ပြဲမုိ႔ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ ပြဲလုိ႔ေခၚတယ္။ ေစာေစာက ရာထူးေတြ ရသူအားလုုံးဟာလဲ ၾကံ့ဖြံ႔အမတ္ေတြသာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လစ္လပ္ေန တဲ႔ ၾကံ့ဖြံ႔အမတ္ေနရာ ၄၈ ေနရာဟာ ၾကံ့ဖြံ႕မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာသာ လစ္လပ္တဲ့ ၄၈ ေနရာျဖစ္ တယ္။ ေျပာရ ရင္ ၾကံ့ဖြံ႕ေပးကမ္းထားတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေတြဆုိတာ မေမ့ဖို႔ လုိတယ္။ ဒီေနရာေတြကုိ အန္အယ္ဒီ အမတ္ေလာင္းေတြ ျပိဳင္ရမွာျဖစ္တယ္။

ေနာက္တခ်က္က လက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္အစိုုးရ ၅ ႏွစ္ သက္တမ္းဟာ ေနာက္ထပ္ ၃ ႏွစ္သာက်န္ေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္ဒီႏိုုင္ရင္လဲ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၅ ႏွစ္အျပည့္ လုုပ္ခြင့္မရေတာ့ ဘဲ ၃ ႏွစ္သာ လုုပ္ကိုုင္ခြင့္ရမွာျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုုအတြက္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းေတြ ကုုိ ေခၚယူေနျပီမိုု႔ ဧျပီလ(၁) ရက္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုုိင္း လႊတ္ေတာ္ေခၚစရာ အေၾကာင္းမရွိ တာ့ပါ။

ဒါေၾကာင့္ ဧျပီ(၁) ရက္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေဒၚစုုနဲ႔ အန္အယ္ဒီအမတ္ေတြ ႏိုုင္ခဲ့ရင္ ၂၀၁၂ ကုုန္တဲ့ထိ အိမ္မွာ ငုုတ္တုုတ္ထုုိင္ေနျပီး လာမဲ့ ၂၀၁၃ ခုုႏွစ္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းမွသာ လႊတ္ေတာ္ ထဲေရာက္ မွာျဖစ္တယ္လုုိ႔ အစိုုးရလက္ေ၀ခံ ဘေလာ့ဆုုိက္တခ်ိဳ႔က ေငါ့ေတာ့ေတာ့လုုိလုိ အတည္လုုိလိုု ေရးၾကတယ္။

အန္အယ္ဒီႏုုိင္ရင္ ဘာလုုပ္ႏုုိင္မလဲ

လာမဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လစ္လပ္တဲ့ အမတ္ေနရာ ၄၈ ေနရာ ျပိဳင္ရမယ္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ လစ္လပ္ေနရာ ၄၀ ရွိျပီး အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ၆ ေနရာနဲ႔ ျပည္နယ္ တုုိင္းေဒသၾကီး လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ၂ ေနရာ လစ္လပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လစ္လပ္ေနရာ အမ်ားဆုုံးရွိတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေန ရာေတြကုုိ အဓိက ပစ္မွတ္ထားျပီး အန္အယ္ဒီက အႏုုိင္ရေအာင္ ၾကိဳးစားရမွာျဖစ္တယ္။

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္ဒီက အမ်ားစုုႏုုိင္လုိ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာလုုပ္ခြင္႔ရမလဲဆုုိတာ မေဆြးေႏြးခင္ ၂၀၁၀ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႔ အေနအထားကုုိ အရင္ဆုံး သိထားဖုုိ႔လုုိတယ္။ ပုုံ(၁) ကုုိၾကည့္ပါ။

ပုုံ(၁) မွာျပထားတဲ့အတုုိင္းဆုုိရင္ လက္ရွိ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကံ့ဖြံအမတ္ဦးေရက ၅၉ %နဲ့ အမ်ားစုု ရထားျပီး က်န္ပါတီေတြက ၁၆% သာရွိတယ္။ အေျခခံဥပေဒအရ စစ္ဗိုုလ္အမတ္က ၂၅% အလုုိလုုိ ရ ထား တယ္။

ဒီေနရာမွာ စဥ္းစားရမဲ့အပုုိင္းက အေရးပါတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ လစ္လပ္ေနရာ ၄၀ လုုံး အန္အယ္ဒီ က ႏုုိင္မလားဆုုိတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္။ လက္ေတြ႕မွာ မျဖစ္ႏုုိင္ေပမဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၄၀လုုံးကုုိ အန္အယ္ဒီႏိုုင္တယ္လိုု႔ သေဘာထားတဲ့ Scenario ဆင္နာရီယုုိနဲ႔ၾကည့္ ရင္ ေျပာင္း လဲသြား မဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အေနအထားကုုိ ေအာက္ပါ ပုုံ(၂) မွာျပထားတဲ့အတုုိင္း ေတြ႔ရမွာျဖစ္တယ္။

ပုုံ(၂) မွာ ျပထားတာက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေနရာ ၄၀ လုုံးကုုိ အန္အယ္ဒီႏုုိင္ရင္ေတာင္ အန္အယ္ဒီ ဟာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ဦးေရအားလုုံးရဲ႕  ၉% သာရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၾကံ့ဖြံ႔ပါတီအမတ္က ၅၀% စစ္ဗုုိလ္ အမတ္က ၂၅% နဲ႔ က်န္ပါတီအမတ္ေတြက ၁၆% ဘဲ ရွိေနမွာျဖစ္တယ္။ ၁၆% က်န္တဲ့ပါတီေတြကလဲ အမ်ားစုု က ၾကံ့ဖြံ႔ပါတီနဲ႔ တနည္းနည္း ဆက္စပ္ေနတာမုုိ႔ အတုုိက္အခံအေနအထားက ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ ပြဲ အျပီးမွာလဲ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ မရွိသေလာက္ အားနည္းေနဦးမွာ ျဖစ္တယ္။

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အန္အယ္ဒီက ၉%သာရွိမယ္ဆုုိတာ လစ္လပ္ တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေနရာ ၄၀လုုံး ႏုုိင္တယ္ဆုုိတဲ့ ဆင္နာရီယုုိအေပၚ အေျခခံ တြက္ထား တာ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အန္အယ္ဒီ ႏုုိင္တဲ့အမတ္ေနရာ ၄၀ ထက္ေလ်ာ့ေလ အန္အယ္ဒီ ရဲ႕ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အေနအထားက ၉%ေအာက္ က်ေလျဖစ္မွာ ေသခ်ာေနတယ္။

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အန္အယ္ဒီက လစ္လပ္ေနရာ ၄၀လုုံး ႏုုိင္ေတာင္ ၾကံ့ဖြြံ႔အမတ္ေတြက ၅၀%နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုုိ ဆက္ျပီး လႊမ္းမုုိးထားဦးမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အန္အယ္ဒီ အေနနဲ႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ လစ္လပ္ေနရာ ၄၀လုုံး ႏုုိင္မယ္ဆုုိ ရင္ေတာင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဘာမွေျပာခြင့္မရမွာ ေသခ်ာေနတယ္။ ဒီအခ်က္က အန္အယ္ဒီဟာ အတုုိက္ အခံအေနအထားနဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ မရပ္တည္ႏုုိင္တာ ညႊန္ျပေနတယ္။

ဆုုိလုုိတာက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ စုုစုုေပါင္း အမတ္ဦးေရရဲ႕ အမ်ားဆုုံး ၉% (လက္ေတြ႔မွာ ဒိထက္နည္းႏိုုင္) ထက္ ပုုိမရႏုုိင္တဲ့ အန္အယ္ဒီက အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိ လႊတ္ေတာ္ထဲကေန ျပင္မယ္ ဆုုိတာ ျဖစ္ႏုုိင္ေခ် ရွိမရွိ စဥ္းစားဖိုု႔ျဖစ္တယ္။

ေသခ်ာတာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ပထမ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းရဲ႕ က်န္တဲ့ ၃ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ အန္အယ္ဒီက အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး လုုပ္ဖုုိ႔အခြင့္အလမ္း မရွိတာ ရွင္းေနတယ္။ ဒါက လႊတ္ေတာ္တြင္း အတုုိက္အခံအင္အားမရွိတဲ့ ရွဳေထာင့္ကေန သုုံးသပ္ထားတာျဖစ္တယ္။ ( ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘာေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး မလုုပ္ႏုုိင္သလဲ အေသးစိတ္ကုုိ ေနာက္ပုုိင္းမွာ ရွင္းထားတယ္)။

အေျခခံဥပေဒ ဘယ္လိုုျပင္မလဲ

ေဒၚစုုက အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးေၾကြးေၾကာ္ေနခ်ိန္မွာ ၾကံ့ဖြံပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ဦးေဌးဦးကလဲ အေျခခံ ဥပေဒ ၂၀၀၈ မွာ ျပင္စရာမရွိဘူးလိုု႔ ေခ်ပေျပာဆုုိပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ပီး အန္အယ္ ဒီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚစုုနဲ႔ ၾကံ့ဖြံပါတီေခါင္းေဆာင္ ဦးေဌးဦးတုုိ႔ ေခါင္းနဲ႔ ပန္းလိုု အျမင္ဘာေၾကာင့္ ျခား နားေနရသလဲ။ အဓိက ျခားနားခ်က္က ေဒၚစုက ဒီမုိကေရစီေရးလုိလားသူေတြကုိ ကုိယ္စားျပဳေပမဲ႔ ဦးေဌးဦး က အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ျဖစ္လာေအာင္ နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ ညစ္ပတ္ခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကုိ ဆက္ျပီး ကိုယ္စားျပဳသူမုိ႔ ျဖစ္တယ္။

အေျခခံဥပေဒ ျပင္စရာရွိတယ္ဆုုိတဲ့ ေဒၚစုုအပုုိင္းမွာ အဓိက အားနည္းခ်က္ရွိတယ္။

ဒါကေတာ့ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ရဲ႕ ဘယ္ပုုဒ္မေတြ ျပင္ထုုိက္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျပင္ထုုိက္တယ္ ဆုုိတာကုုိ ျပည္သူေတြနားလည္ေအာင္ ရွင္းမျပႏုုိင္တဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပည္သူအက်ိဳးမျပဳ တဲ့ ပုုဒ္မေတြပါေနတယ္လိုု႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ေျပာေပမဲ့ လူထုုအက်ိဳးျပဳတာ မျပဳတာကုုိ ဘာစံနဲ႔ အကဲျဖတ္သလဲဆုုိတာေတာ့ ေျပာမသြားပါ။ တဘက္ကလည္း ဒီအေျခခံဥပေဒဟာ စစ္တပ္ကုုိ အာဏာ အလြန္အကြ်ံေပးထားတယ္လုုိ႔ မၾကာခင္ကပဲ ၀ါရွင္တန္ပုုိ႔စ္သတင္းစာကုုိ ေဒၚစုုေျပာခဲ့တယ္။

အမွန္မွာ ေဒၚစုုက အဆင့္ေတြေက်ာ္ျပီး ေျပာေနတာျဖစ္တယ္။ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ မွာ ဒီမုုိကေရစီကုုိ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ပုုဒ္မေတြပါေနတယ္။ ဒီပုဒ္မေတြေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒမွာ စစ္တပ္ကုိ အာဏာ အလြန္အက်ဴးေပးထားတာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတဲ႔ အခ်က္ေတြကုုိ မျပင္ႏုုိင္သမွ် ဒီမိုုကေရစီပန္းတုုိင္ကုုိ သြားလုုိ႔ရမွာ မဟုုတ္ဘူးလုုိ႔ ေဒၚစုုဘက္က ရဲရဲတင္းတင္း ေျပာသင့္တယ္။

ဘာေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ျဖစ္ရသလဲ

အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ေပၚေပါက္လာတဲ့အေၾကာင္းရင္းကုုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္နဲ႔ တုုိက္ရုုိက္ပတ္သက္တယ္။

အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္ဒီက အျပတ္အသတ္ႏုုိင္တယ္။ လူထုုက ျပတ္တယ္။ စစ္အစိုုးရကုုိ မၾကိဳက္လုုိ႔ တုုိင္းျပည္ကုုိ အုုပ္ခ်ဳပ္ပါေတာ့ဆုုိတဲ့ မင္းဒိတ္ေပးတဲ့သေဘာနဲ႔ အန္အယ္ဒီကိုု အျပတ္ မဲပုုံေအာခဲ့တာ။ အန္အယ္ဒီႏုုိင္ရင္ စစ္အစိုုးရကလႊတ္ေတာ္ေခၚပီး အာဏာလႊဲေပးရမွာ။ ဒါေပမဲ့ အာဏာ မလႊဲခ်င္ေတာ့ အေျခခံဥပေဒသစ္ ေရးရမယ္လုုိ႔ စစ္အစုုိးရကေျပာတယ္။ အေျခခံဥပေဒသစ္ကုုိ အန္အယ္ဒီက ဆြဲမယ္ဆုုိေတာ့လဲ ငါဘဲဆြဲမယ္။ မင္းတုုိ႔မဆြဲရလုုိ႔ စစ္အစိုုးရ အမိန္႔ထုုတ္တယ္။

ဒီမွာတင္ အန္အယ္ဒီကုုိလဲ အာဏာမလြဲရေအာင္ ကုုိယ္ေရးတဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကုုိယ္ၾကိဳက္တဲ့ ၾကံ့ဖြံ႔အစိုုး ရျဖစ္ေအာင္ တခ်က္ခုုတ္ ႏွစ္ခ်က္ျပတ္ဆုုိသလုုိ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိ ေရးဆြဲဖိုု႔အတြက္ ၁၉၉၃ခုုႏွစ္မွာ စစ္အစုုိးရက ေညာင္ႏွစ္ပင္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ စတင္က်င္းပတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒီအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာမွာ အေျခခံရမဲ့မူ ၁၀၄ ခ်က္ဆုုိတာ လက္ခံရမယ္လုုိ႔ စစ္အစိုုးက တဆင့္ တုုိးလာတယ္။ တခါ အေျခခံရမဲ့မူေတြ ခ်မွတ္ဖိုု႔ ေဆြးေႏြးရာမွာလဲ ေအာက္ပါ ဦးတည္ခ်က္ ၆ ခ်က္ေဘာင္ ထဲကသာ ျဖစ္ရမယ္ဆုုိျပီး ေနာက္ထပ္ ၀က္အူထပ္ရစ္ျပန္ပါတယ္။

(၁)     ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး၊

(၂)     တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ မျပိဳကြဲေရး၊

(၃)     အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲေရး၊

(၄)     စစ္မွန္ေသာ ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားေရး၊

(၅)     ႏိုင္ငံေတာ္၌ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္းႏွင့္ ညီမွ်ျခင္း တည္းဟူေသာ ေလာပပါလ တရားမ်ား ပိုမိုထြန္းကားေရး၊

(၆)     အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ ထမ္းေဆာင္ ေရး”လို႔ပါရွိပါတယ္ ။

အန္အယ္ဒီအပါအ၀င္ ညီလာခံတက္တဲ့ ကုုိယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ ဒီ ၆ ခ်က္ထဲက ပထမ ၅ ခ်က္ကုုိ လက္ခံ ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ နံပတ္ ၆ အခ်က္ျဖစ္တဲ့ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑ တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ကုုိေတာ့ အန္အယ္ဒီအပါအ၀င္ တျခား တုုိင္းရင္းသားပါတီေတြပါ ခါးခါးသီးသီး လက္မခံတဲ့ျပင္ ေနာက္ဆုုံး အန္အယ္ဒီက အမ်ိဳးသားညီလာခံကုုိ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တယ္။ အန္အယ္ဒီ ညီလာခံဆက္တက္လဲ အန္အယ္ဒီ ကုုိယ္စားလွယ္အင္အားက ၁၂%သာရွိတာမိုု႔ ေျပာခြင့္မရွိဘဲ နာမယ္ပ်က္ရုုံသာ အဖတ္တင္မယ္။ ပုုံ(၃)ကုုိ ၾကည့္႔ပါ။

စစ္တပ္နဲ႔ အမ်ိဳးသားနုုိင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈ

ေစာေစာကေျပာတဲ့ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္ က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ကုုိၾကည့္ရင္ စစ္တပ္ဟာ အနာဂတ္ႏုုိင္ငံရဲ႔ အမ်ိဳးသားႏုုိင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈက႑မွာ ပါကုုိပါရမယ္။ ပါတာေတာင္ ေနာက္နားကမဟုုတ္ဘူး။ အမ်ိဳးသားနုုိင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ က႑မွာကုုိ ပါရမယ္လုုိ႔ ကနဦးထဲက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊ စစ္အစိုးရက အဓမၼ ဖိအားေပးခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကေန႔ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိၾကည့္ရင္ လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္က ၂၅% အဓမၼ ေနရာ ယူထားတာ ျဖစ္တယ္။

အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိ ဒီမိုုကေရစီစံနဲ႔ အကဲျဖတ္မယ္ဆုုိရင္ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ပါေနသမွ် ဒီမိုုကေရစီနည္းက်တယ္လုုိ႔ မေျပာႏုုိင္သလုုိ ဒီအေျခခံဥပေဒကုုိ အေျခခံတဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ငံေရးနဲ႔ သြားေန သမွ် ဒီမိုုကေရစီပန္းတုုိင္ကုုိ မေရာက္ႏုုိင္တာ ထင္ရွားေနတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ကုုိ မုုခ် ျပင္ဖိုု႔လုုိတယ္။ ဒီအခ်က္ကုုိ ျပင္မယ္ဆုုိရင္လဲ လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ ငံေရးမွာ စစ္တပ္က ၂၅% ပါ၀င္ေရးကိုု ျပင္မွ ျဖစ္မယ္။ ေဒၚစုုနဲ႔အန္အယ္ဒီ ဒီအခ်က္ကုုိ ျပင္ႏုုိင္မလားဆုုိတာ အေလးအနက္ စဥ္းစားရမွာျဖစ္တယ္။ အေျခခံက်တဲ့ ဒီအခ်က္ကုုိမျပင္ပဲ စစ္တပ္ကုုိ အာဏာအလြန္ အက်ဴးေပးထားတယ္ေအာ္ေနရုုံနဲ႔ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ နဲ႔ ဒီမိုုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေရာက္ေအာင္ သြားႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါ။

ႏုုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္နဲ႔ လက္တြဲလုုပ္မွျဖစ္မယ္လုုိ႔ ေဒၚစုုယုုံၾကည္တယ္ဆုုိရင္လဲ လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္က ၂၅% ပါ၀င္ေရးကိုု ျပင္စရာမလုုိဆုုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ေဆာင္သြားမယ္။ ဒါဆုုိရင္ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ကုုိ လက္ခံတာနဲ႔ အတူတူျဖစ္မယ္။ ဒီ mindset နဲ႔သြားရင္ ဒီမိုုကေရစီနည္းမက်တဲ့ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိကုုိင္ျပီး ဒီမိုုကေရစီပန္းတုုိင္ေရာက္ေအာင္ သြားမယ္ေျပာေနသလုုိျဖစ္မယ္။ ဒါဆုုိရင္ ျပည္သူကုုိ လိမ္ေျပာသ လုုိ ေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္ တလြဲေတြ ေပးသလုုိ ျဖစ္မယ္။

ျပင္လုုိ႔ရပါ့မလား

စစ္အစိုးရရဲ့ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ အခန္း ၁၂ မွာပါရွိတဲ့ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း  ဆုိတဲ့အပုိင္းကုိၾကည့္တဲ့အခါ ျပင္ဆင္ဘုိ့ ခက္ခဲေအာင္ ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူး သျဖင္ စစ္တပ္ကုိ က်ုဳးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မွဳေတြကေန လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးထားတဲ့ ပုဒ္မမ်ိဳးေတြကုိ လုံးဝနီးပါးျပင္လုိ့မရေအာင္ ျပဌာန္းထားတာေတြ႕ရတယ္။

ဥပမာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကုိၾကည့္ရင္ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၆ ခန္းမွာပါတဲ့ ပုဒ္မ ၉၅ ခုကုိ ျပင္ခ်င္သပဆုိရင္

၁။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အားလုံးရဲ့ ၇၅ ရာႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ဘုိ႔ သေဘာတူရမယ္-

၂။ ဒီပုဒ္မေတြျပင္ဘုိ့အတြက္ ျပည္လုံးက်ြတ္ဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ရမယ္-

၃။ ဒါျ့ပင္ မဲေပးခြင့္ရွိသူအားလုံးရဲ့ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲန႔ဲသာ ျပင္ရမယ္လုိ႔ အဆင့္သုံးဆင့္ ခြဲ ျပဌာန္း ထားပါတယ္။

ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၆ ခန္းမွာပါတဲ့ ပုဒ္မ ၉၅ ခုထဲက တခုုခုုကုုိ ျပင္မယ္ဆုိ ရင္ ျပည္ေထာင္ စုလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အားလုံး (စစ္ဗိုလ္အမတ္အပါအ၀င္) ရဲ့ ၇၅ ရာႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ဘုိ့ သေဘာတူရမယ္ဆုိတဲ့အတြက္ လက္ေတြ႔မွာ စစ္တပ္ကုိ ထိခုိက္မဲ့ပုဒ္မကုိျပင္တာမုိ့ ၂၅ ရာႏွဳန္း စစ္သား အမတ္ ၁၆၆ ဦးက သေဘာတူမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သေဘာမတူတာထက္ ဒီပုုဒ္မ ၉၅ ခုုကုုိ ျပင္မယ္ဆုုိရင္ ကန္႔ ကြက္ႏုုိင္ေအာင္ စစ္ဗုုိလ္အမတ္ ၂၅% ကုုိ တမင္လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ထဲ့ထားတာပါ။

တနည္းေျပာရရင္ စစ္ဗုိလ္အမတ္ေတြရဲ့ေခါင္းေဆာင္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကလဲ သေဘာတူမွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်န္တဲ့ အရပ္သားအမတ္ ၇၅% တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ အားလုံးေထာက္ခံမယ္ဆုိ ရင္ေတာင္(လက္ေတြ႔မွာ မျဖစ္ႏုိင္) ျပင္လုိ႔မရေသးဘဲ ၇၅% ေက်ာ္ရမယ္ဆုိထားတဲ့အတြက္ စစ္ဗုိလ္အမတ္ ထဲက (အနည္းဆုံးတဦး) ေထာက္ခံမႈရပါမွ ၇၅%ေက်ာ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ၂၅% စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲ ထားရတဲ့ ဖုံးကြယ္ထားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ (Hidden agenda) က စစ္ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကုိ တရားစြဲျပီး ဒုကၡေပးႏုိင္တဲ့ ပုဒ္မေတြပါတဲ႔ ၉၅ ခုကုိ အရပ္သားအမတ္ေတြ ရာသက္ပန္ မျပင္ႏုိင္ေအာင္ ကန္႔ကြက္ဘုိ႔အတြက္ စနစ္တက် သခ်ၤာနည္းနဲ့တြက္ပီး လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ထဲ့ထားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ တထစ္ခ် ေျပာႏုိင္ပါတယ္။

ဒီ ပုဒ္မ ၉၅ ခုကုိသာ ျပင္ႏုိင္ရင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ တခ်ိန္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ တရား စြဲခြင့္ရသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊက ပုဒ္မ ၉၅ ခုနဲ႔ သူတုိ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကုိ ကာကြယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုုဒ္မေတြ ျပင္မဲ့သူမွန္သမွ် စစ္တပ္ရဲ႕ ရန္သူျဖစ္မွာေသခ်ာေနတယ္။ ေဒၚစုုဟာ စစ္တပ္ရဲ႕ ရန္သူျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားမဲ႔အေနအထားရွိသလား။ စစ္တပ္ကုုိ စည္းရုုံးနုုိင္စြမ္းရွိသလားဆုုိတာ ဆန္းစစ္သင့္တယ္။

အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ရဲ႕ ပုဒ္မ ၄၅၇ ခုထဲက မျပင္ႏုိင္တဲ့ ပုဒ္မ ၉၅ ခုႏႈတ္ရင္ ပုဒ္မ ၃၆၂ ခုက်န္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဒီပုဒ္မေတြကုိေရာ ျပင္ႏုိင္ခြင့္ ရွိေသးတယ္ဆုိတဲ့သေဘာလား။ ျပင္ႏုုိင္ခြင့္ရွိတယ္ဆုုိရင္ ဘယ္ လုိျပင္ရမလဲဆုုိတာလဲ ေမးစရာျဖစ္တယ္။

က်န္တဲ့ ပုဒ္မ ၃၆၂ ခုထဲက တခုခု ျပင္ဆင္လုိတယ္ဆုိရင္

၁။ ဥပေဒမူၾကမ္းအေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို အရင္တင္သြင္းရမယ္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ တခုလုံးရွိ စုစုေပါင္း ကုိယ္စားလွယ္အားလုံးရဲ့ ၂၀%က တင္ျပမွသာ ဒီဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က လက္ခံ ေဆြးေႏြးရမယ္လုိ႔ ပုဒ္မ ၄၃၅ မွာ ျပဌာန္းထားတယ္။

၂။ ဒါ့ျပင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အားလုံးရဲ့ ၇၅% ေက်ာ္ ေထာက္ခံမဲနဲ့သာ ျပင္ရ မယ္ လုိ႔ ျပဌာန္းပါတယ္။

စစ္တပ္နဲ႔မဆုိင္တဲ့ တျခား အေျခခံဥပေဒပုဒ္မေတြ ျပင္ခ်င္ရင္ (လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ဦးေရ အရ) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တခုလုံးရွိ အမတ္ ၁၃၁ ဦးက ပထမ တင္ျပမွ လက္ခံေဆြးေႏြး မွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ျပီးရင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အမတ္အားလုံး(စစ္ဗုိလ္အမတ္အပါအ၀င္) ရဲ႕ ၇၅%ေက်ာ္ (၄၉၄+၁=၄၉၅ ဦး)  ရဲ႔ ေထာက္ခံ ဆႏၵမဲနဲ႔သာ ျပင္ဆင္ရမယ္လုိ႔ ပုဒ္မ ၄၃၆(ခ)မွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။

ဆုိလုိတာက က်န္တဲ့ ပုဒ္မ ၃၆၂ ခုထဲက တခုခု ျပင္ဆင္လုိတယ္ဆုိရင္ စစ္ဗိုလ္အမတ္ ၁၆၆ ဦး (၂၅%) ကုိ မစည္းရုံးႏုိင္ခင္ ၅၀%ျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အရပ္သားအမတ္ ၃၂၇ ဦးလုံးရဲ႔ ေထာက္ခံမဲ လုိပါ တယ္။ ျပီးမွ စစ္ဗိုလ္အမတ္ ၂၅% ကုိ စည္းရုံးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္အမတ္ကလဲ ၁၆၆ ဦးလုံးသေဘာတူ ရ မယ္-အရပ္သားအမတ္ကလဲ ၃၂၇ ဦး (၅၀%) အားလုံးသေဘာတူမွ ျပင္နုိင္တဲ့သေဘာမုိ႔ ဒါလဲ ျပင္ဘုိ႔ လြယ္ ကူလွတယ္လုိ႔ မေျပာနုိင္ပါ။

ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းခြင့္ရွိသလား

(၁) တိတိက်က်ေျပာရရင္ တုိင္းျပည္အေရးေပၚအေျခအေနၾကံဳတဲ့အခါ အမ်ားထင္သလုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီး ခ်ဳပ္က အာဏာသိမ္းရန္မလုိပါ။ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၁၇ အရ တုိင္းျပည္မွာ ထိန္းမႏုိင္သိမ္းမရျဖစ္ရင္ သမၼတက အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ တုိင္ပင္ပီး အေရးေပၚအေျခအေန တႏွစ္ေၾကျငာ   ႏိုင္ တယ္။

ပုဒ္မ ၄၁၈ အရ အေရးေပၚအေျခအေနကာလအတြင္း ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အား အာဏာ ၃ ရပ္ လႊဲအပ္ေၾကာင္း ေၾကျငာရမည္လုိ႔ ျပဌာန္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က အလုပ္ရွုတ္ခံ အာဏာသိမ္းေနစရာေတာင္မလုိဘဲ အေရးေပၚအေျခအေနကာလအတြင္း အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတကသာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အာဏာ ၃ ရပ္ လႊဲေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးဦးစီး ခ်ဳပ္က ထုိင္ေနရုံပါဘဲ။

(၂) ခုလို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အာဏာအလြန္အက်ဴးေပးထားတာကုိ ျပင္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ လဲ ေစာေစာ က ျပင္မရတဲ့ ပုဒ္မ ၉၅ ခု အုပ္စုထဲမွာ ပါေနတာမုိ႔ ျပင္ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ ဒီမွာတင္ ဒီျပဌာန္းခ်က္ကုိ လက္မခံႏုိင္ တဲ့အတြက္ဆုိျပီး ရလလဖ ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႔ အမ်ိဳးသားညီလာခံကာလမွာ ေတာခုိခဲ့ပါတယ္။

အန္အယ္ဒီ(ေဟာင္း)က အေျခခံဥပေဒ ဘယ္ပုဒ္မေတြ ကန္႔ကြက္ခဲ့သလဲ

(၁) ဖြဲစည္းပုံေရးဆြဲရာမွာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ ဦးတည္ခ်က္ ၆ ခ်က္ စစ္အစိုးရက သတ္မွတ္ ပါတယ္။ ဒီထဲမွာ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ့ အမ်ိဳးသား ႏူိင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈအခန္းက႑မွာ တပ္မေတာ္ပါ၀င္ ထမ္းေဆာင္ေရးဆုိတာကုိ အန္အယ္ဒီက ကန္႔ကြက္တယ္။ (ျပင္မရတဲ့ ပုုဒ္မ ၉၅ အုုပ္စုုမွာ ပါျပီး) (ဒီအခ်က္ကုုိ ေဒၚစုုက ဆက္ကုုိင္စြဲမယ္ဆုိရင္ စစ္တပ္ ၂၅%ကုုိ ေဒၚစုုျပင္ရမွာျဖစ္တယ္။ စစ္တပ္ ၂၅% ကုုိ ျပင္ လုုိ႔ရမရနဲ႔ ျပင္ရင္ျဖစ္လာမဲ့အေနအထားကုုိ အထက္မွာ ရွင္းခဲ့ျပီး ျဖစ္တယ္)။

(၂) သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတ အရည္အခ်င္းမွာ စစ္ေရးအျမင္ရွိရမယ္ဆုိတာကုိ လက္မခံပါ။ (ဒီအခ်က္လဲ ျပင္မရတဲ့ ပုုဒ္မ ၉၅ခုုထဲမွာ ပါေနတယ္)

(၃) လႊတ္ေတာ္အသီးသီးမွာ စစ္ဗိုလ္အမတ္ ၂၅% ထဲ့ထားတာကုိ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ (နံပတ္ ၁မွာ တပါတည္း အက်ဳံး၀င္တယ္)

(၄) ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး ျပည္ေထာင္စု ဒု၀န္ၾကီးခန္႔အပ္ခံရသူေတြကုိေတာ့ အမတ္အျဖစ္ က ႏႈတ္ ထြက္ ရ မယ္လုိ႔ အေျခခံဥပေဒက ျပဌာန္းထားပီး လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြသာ ခန္႔ထားတဲ့ ကာကြယ္ေရး ျပည္ထဲေရးနဲ႕ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ၾကီးဌာနက ၀န္ၾကီးေတြက်ေတာ့ အမတ္အျဖစ္ က ႏႈတ္ ထြက္ရန္မလုိဆုိတဲ့ ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည)(၂)ကုိလဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

(ဒီ စစ္ဗိုုလ္၀န္ၾကီး ၃ ပါးဟာ ေရြးေကာက္ခံအမတ္မဟုုတ္။ စစ္တပ္က တုုိက္ရုုိက္ခန္႔တဲ့ အမတ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခြင့္ထူးခံအေနနဲ႔ စစ္တပ္က ဒီ၀န္ၾကီး ၃ပါးအတြက္ အမတ္ေနရာ ဆက္ယူထားတာျဖစ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ အန္အယ္ဒီက ဒီအခ်က္ကုုိ ကန္႔ကြက္လုုိ႔ မရပါ။ တကယ္ ကန္႔ကြက္ရမွာ စစ္တပ္က တုုိက္ရုုိက္ ခန္႔တဲ့ ၂၅% အမတ္ေတြကုုိ အေျခခံဥပေဒက ဖယ္ရွားႏုုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေရးကုုိ ဦးတည္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထက္က နံပတ္ ၃ အခ်က္ကုုိ ကန္႔ကြက္ရင္ နံပတ္ ၄ ပါ အလုုိလုုိ ကန္႔ကြက္ျပီး ျဖစ္သြားတယ္။ တကယ္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးမွာ စစ္ဗိုလ္အမတ္ ၂၅% ထဲ့ထားတာကုုိ ကန္႕ကြက္ရုုံနဲ႔ မလုုံေလာက္ ဘဲ ျပင္ဆင္ႏုုိင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမွာျဖစ္တယ္။ အဲသလုုိ မျပင္ႏုုိင္ရင္ ဒီမိုုကေရစီပန္းတုုိင္မေရာက္ႏုုိင္)

(၅) ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ၾကီးဌာန ၀န္ၾကီးေတြအတြက္ လ်ာထားတဲ့ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ စစ္အရာရွိစာရင္းကုိ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ထံမွ သင့္ေလ်ာ္သည့္ တပ္မေတာ္သား အမည္စာရင္းကုုိ သမၼတက ရယူျခင္းဆုိတာကုိလဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

(၆) ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ရမည့္ အထက္ပါ တပ္မေတာ္သား၀န္ၾကီး ဒု၀န္ၾကီးတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္လ်င္ သမၼသည္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ညွိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္ဆုိတာကုိလဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္

(၇) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ့ စပ္လ်ဥ္းပီး ျပည္နယ္ တုိင္းေဒသၾကီး ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ုပ္ခြင့္ရ စီရင္စုေတြမွာ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညွိႏႈုိင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္ဆုိတာကုိလဲ ကန္႔ကြက္ပါ တယ္။

(၈) အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီ ၁၁မဲမွာ အမ်ားစု ၆မဲကုိ စစ္တပ္က ယူထားတာကုိလဲ ကန္႔ ကြက္ပါတယ္။ (ဒါလဲ ျပင္မရတဲ့ ပုုဒ္မ ၉၅ ခုုမွာ အက်ဳံး၀င္တယ္)

(၉) တပ္မေတာ္ဟာ တပ္ပုိင္းဆုိင္ရာကိစၥအားလုံးကုိ လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခြဲ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ဆုိတာလဲ ကန့္ကြက္ပါတယ္။

(၁၀) ႏုိင္ငံတြင္းရွိ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ့အစည္း အားလုံးဟာ တပ္မေတာ္ရဲ့ ကြပ္ကဲမႈေအာက္မွာ ရွိရမယ္ ဆုိတာ လဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

(၁၁) အေရးေပၚအေျခအေနေပၚေပါက္ရင္ ႏုိင္ငံအာဏာကုိ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ရယူသုံးစြဲခြင့္ ရွိ သည္ ဆုိတာလဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

(၁၂) ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္တာကုိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရွိ အမတ္အားလုံးရဲ႔ ၇၅% ေက်ာ္ က ျပင္ ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံျပီၤးေနာက္ ျပည္လုံးက်ြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပမယ္ဆုိပီး ျပင္ခြင့္မရေအာင္ သတ္ မွတ္ထားတာကုိလဲ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကန္႔ကြက္ခ်က္ေတြဟာ အန္အယ္ဒီ ဗဟုုိအလုုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ ကေန ၂၀၀၉  ခုု ဧျပီ ၂၈-၂၉  မွာက်င္းပတဲ႔ ျပည္နယ္တုုိင္းစည္းေတြနဲ႔ ဗဟုိအလုုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ တုုိ႔ ေတြ႕ ဆုုံပြဲကုုိ တင္သြင္းတဲ့ အခ်က္ေတြကုုိ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပျခင္းသာျဖစ္တယ္။

အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ မွာ ျပင္စရာေတြရွိေနတယ္လုုိ႔ လတ္တေလာ ေဒၚစု ေျပာေနတာေတြဟာ ဒီ ၁၂ ခ်က္ ကုုိ အေျခခံေျပာေနသလား တျခားအခ်က္ေတြကုုိ ေျပာေနသလားဆုုိတာလဲ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရပါ။ အေျခခံဥပေဒမွာ စစ္တပ္ ၂၅% ပါေနတာကုိ ေဒၚစုက ဦးတည္ေတာင္းဆုိရင္ ေစာေစာက အန္အယ္ဒီ ကန္႔ကြက္ထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒပါ ၁၂ ခ်က္က အလုိလုိ အက်ံဳး၀င္ျပီး ျဖစ္တယ္။

သုုံးသပ္ခ်က္

-အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ မွာ ျပင္စရာေတြရွိတယ္ဆုုိတဲ့ ေဒၚစု စကားဟာ မဲဆြယ္စကားလုုံးထက္ ပုုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ မ်ိဳးေဆာင္တယ္ဆုုိရင္ ၾကိဳဆုုိထုုိ္က္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူအက်ိဳးမျပဳတဲ့ ပုုဒ္မေတြရွိေနတယ္ လုုိ႔ ေရာေထြးေျပာမဲ့အစား ဒီမိုုကေရစီနည္းမက်တဲ့ ပုုဒ္မေတြ undemocratic articles ဘာေတြျဖစ္တယ္ဆုုိတာ တိတိက်က် ေထာက္ျပသင့္တယ္။

-အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိ ဒီမိုုကေရစီစံနဲ႔ အကဲျဖတ္မယ္ဆုုိရင္ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ပါေနသမွ် ဒီမိုုကေရ စီ နည္းက်တယ္လုုိ႔ မေျပာႏုုိင္သလုုိ ဒီအေျခခံဥပေဒကုုိ အေျခခံတဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ငံေရးနဲ႔သြားေနရင္ ဒီမိုုကေရ စီပန္းတုုိင္ကုုိ မေရာက္ႏုုိင္တာ ထင္ရွားေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ကုုိ ျပင္ရမယ္။ ဒါျပင္မယ္ဆုုိ ရင္ ေနာက္ ထပ္ အမ်ိဳးသားညီလာခံတခုု ေခၚမွျဖစ္မွာမုုိ႔ ေဒၚစုုနဲ႔ စစ္တပ္ ထိပ္တုုိက္ျဖစ္မယ္။ အဲသလုုိ ထိပ္တုုိက္ျဖစ္ရင္ အာဏာသိမ္းတာမ်ိဳးထိ ေရာက္ႏုုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲက စစ္ဗိုုလ္ ၂၅%ကုုိ ေဒၚစုု စည္းရုုံးႏုုိင္ဖိုု႔ လုုိတယ္။

-လႊတ္ေတာ္ထဲက စစ္ဗိုုလ္ ၂၅%ဆုုိတာကလဲ ေရြးေကာက္ခံအမတ္ေတြမဟုုတ္။ ကာခ်ဳပ္က တုုိက္ရုုိက္ခန႔္ ထားသူေတြမုုိ႔ စိတ္မခ်ရတဲ့ စစ္ဗိုုလ္အမတ္မွန္မ်ွကုုိ ခ်က္ခ်င္းျဖဳတ္ျပီး လူစားလဲခြင့္ရွိတာကုုိ နားလည္ထားရင္ လြယ္လြယ္ စည္းရုုံးလုုိ႔မရႏုုိင္ဆုုိတာ ေဒၚစုု နားလည္ထားရမွာ ျဖစ္တယ္။

-ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ လစ္လပ္ေနတဲ့ ေနရာ ၄၀လုုံး အန္အယ္ဒီက ႏုုိင္မယ္ဆုုိ ရင္ေတာင္ ျပည္ သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အန္အယ္ဒီရဲ႕ ေျပာေရးဆုုိခြင့္က အမ်ားဆုုံး ၉%ထက္ မပုုိႏုုိင္တာမုုိ႔ ေဒၚစုုရဲ႕ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ျပင္ဆင္ေရးဟာ ေဆာင္းအိပ္မက္လုုိ႔ လႊင့္ပါးေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ္။

-ဒီအေတာအတြင္း ေဒၚစုုကုုိ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ကေန ျဖဳတ္ခ်ဖိုု႔ ၾကံ့ဖြံ႕ပါတီဘက္က အခ်ိန္မေရြးၾကိဳးပမ္း လာႏုုိင္တယ္။ (ေဒၚစုုကုုိ အမတ္မျဖစ္ေအာင္ ျဖဳတ္ခ်ႏုုိင္တဲ့ ပုုဒ္မေတြ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမွာေရာ အေျခခံ ဥပေဒမွာပါ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္။) အဲသလုုိျဖစ္လာရင္ အန္အယ္ဒီပါတီပါ ေရစုုန္ေမ်ာသြားႏုုိင္တယ္။ (အေသး စိတ္ကုုိ သီးျခားေဆာင္းပါး ေရးပါမယ္)

-အမတ္အျဖစ္ ဆက္ရပ္တည္ခြင့္ရမယ္ဆုုိရင္လဲ ေဒၚစုုရဲ႕ ႏုုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကၾကီးမားတယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာ စစ္တပ္ကုုိ အာဏာအလြန္အကြ်ံေပးထားတဲ့အခ်က္ေတြ မျပင္ႏုုိင္ရင္ ေပးထားတဲ့ ကတိ ပ်က္ျပီး သိကၡာက်မယ္။

-လက္ရွိ ဒီမိုုကေရစီနည္းမက်တဲ့ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ အတုုိင္းေမ်ာလုုိက္သြား ရင္ လဲ ေဒၚစုုေၾကြးေၾကာ္ ထားတဲ့ ဒီမိုုကေရစီပန္းတုုိင္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ကုုိ သြားေနသလုုိျဖစ္မယ္။ လူထုုကုုိ တလြဲေမွ်ာ္ လင့္ ခ်က္ေပး   ေခၚသြားသလုုိျဖစ္မယ္။

-ႏုုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္နဲ႔ လက္တြဲလုုပ္မွျဖစ္မယ္လုုိ႔ ေဒၚစုုယုုံၾကည္တယ္ဆုုိရင္လဲ လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္က ၂၅% ပါ၀င္ေရးကိုု ျပင္စရာမလုုိဆုုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ေဆာင္သြားမယ္။ ဒါဆုုိရင္ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ေရး  ဆုုိတဲ့အခ်က္ကုုိ လက္ခံတာနဲ႔ အတူတူျဖစ္မယ္။ ဒီ mindset နဲ႔သြားရင္ ဒီမိုုကေရစီနည္းမက်တဲ့ အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ကုုိကုုိင္ျပီး ဒီမိုုကေရစီပန္းတုုိင္ေရာက္ေအာင္ သြားမယ္ေျပာေနသလုုိျဖစ္မယ္။ ဒါဆုုိရင္ ျပည္သူကုုိ လိမ္ေျပာ သလုုိျဖစ္ျပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တလြဲေတြ ေပးသလုုိ ျဖစ္မယ္။

-အေျခခံဥပေဒ ၂၀၀၈ ျပင္ဆင္ေရး ရွဳေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ အန္အယ္ဒီအေနနဲ႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရွဳံးလဲ အရွဳံးနဲ႔ရင္ဆုုိင္ရမွာျဖစ္သလုုိ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ၄၆ ေနရာလုုံးႏုုိင္လဲ လႊတ္ေတာ္တြင္း အတုုိက္အခံ တည္ေဆာက္ႏုုိင္ေအာင္ အင္အားမရွိတဲ့အတြက္ အရွဳံးနဲ႔သာ ရင္ဆုုိင္ ရမွာ ျဖစ္တယ္။

swe swe kyi facebook မွကူးယူူေဖာ္ျပသည္။